Аматарам кавы і падарожжаў... Кава і падарожжы — як два бакі адного медаля. Памятаеце тое адчуванне прыемнай стомы ад новых уражанняў пасля экскурсіі і асалоду ад кожнага глытка духмянай кавы, калі адпачываеш за столікам у кавярні?! Зараз гэтага так не хапае. То, можа, адправімся з Віаполем ў падарожжа віртуальнае? І, зразумела, з кубачкам кавы. А калі сыйдзе гэтая пошасць — запрашаем на экскурсіі: “Дарогай замкаў” https://viapol.by/assembly/1.23.htm і “Пад зоркай Навагрудка” https://viapol.by/assembly/2.21.htm
ГІСТОРЫЯ ДРУГАЯ. АДАМ МІЦКЕВІЧ І АЛЯКСАНДР ПУШКІН. КАВА ЦІ ГАРБАТА? Гісторык беларускай кухні Алесь Белы піша, што нашыя продкі дастаткова рана пазнаёміліся з гэтым духмяным напоем і ўжо ў першай палове 19 ст. шмат у якіх шляхецкіх сядзібах дзень пачынаўся менавіта з кавы. Няма такой, як наша, кавы ў іншым краі, Бо ў Польшчы, дзе жывуць старыя абычаі, Жанчына ў доме адмысловая бывае, Кавяркай званая. Яна і здабывае У горадзе або ў віціннікаў зярняты І варыць так, як кажа вопыт ёй багаты, Каб кава мокай пахла, як бурштын, ірдзела, Чарнела, як вуголь, і вязкасць мёду мела.
Пазналі гэтыя радкі? Так, гэта паэма Адама Міцкевіча “Пан Тадэвуш, альбо апошні наезд у Літве”. З паэмы вынікае, што ў больш заможных шляхцічаў за прыгатаванне кавы адказвала асобная служанка — “кавярка”. Кавярка, устаўшы рана, Паставіць чайнікі, у малочную ступае І лёгка свежы белы цвет збанкоў згартае У дробненькі прыгожы посуд філігранны – Для кожнай філіжанкі свой вяршок смятанны. Духмяны напой гатавалі не толькі зранку, але і ўдзень, калі ў сядзібе збіраліся госці. Мужчын і дам асобнай частавалі ежай: Разносіць посуд пачалі для кавы свежай, Дык на падносах, хораша размаляваных, Дыміўся рад пахучых чайнікаў бляшаных, Стаялі пазалочаныя філіжанкі, А побач — дробныя гарнушкі для смятанкі. Гэтыя радкі з паэмы сталі сапраўднай одай “каве па-польску”. Гатавалі яе проста: залівалі кіпенем і давалі настаяцца. Асобна падавалі вяршкі.
У 1824 г. Міцкевіч назаўсёды пакінуў родныя мясціны. Санкт-Пецярбург, Адэса, Крым, Масква і зноў Санкт-Пецярбург — такімі шляхамі не па сваёй волі вандраваў паэт. У Санкт-Пецярбургу ў той час у адрозненне ад Масквы любілі каву і нават аддавалі ёй перавагу перад гарбатай. Адам Міцкевіч хутка пазнаёміўся з Аляксандрам Пушкіным. Цікава, а што любіў гэты знакаміты паэт? Біёграфы Пушкіна падлічылі, што ў сваіх творах ён узгадвае каву больш за 20 разоў, а гарбату больш за 100! Падаецца, усё відавочна. Але не так усё проста! Лісты А.С. Пушкіна і ўспаміны яго сучаснікаў сведчаць, што па пецярбургскай завядзенцы ён аддаваў перавагу каве, а не гарбаце: “…когда хотелось пить, ему подавали… прохладительного кофию черного…” У лісце да сваёй жонкі Наталлі 30 кастрычніка 1833 г. Пушкін, які тады знаходзіўся ў Болдзіне, піша: “Просыпаюсь в семь часов, пью кофей и лежу до трех часов”. І нават яго знакаміты герой Яўген Анегін у сваіх падарожжах п’е каву на беразе мора: Бывало, пушка зоревая Лишь только грянет с корабля, С крутого берега сбегая, Уж к морю отправляюсь я. Потом за трубкой раскаленной, Волной соленой оживленный, Как мусульман в своем раю, С восточной гущей кофе пью.
Любоў да кавы — гэта не адзінае, што аб’ядноўвае двух вялікіх паэтаў. Хочаце даведацца больш? Запрашаем на экскурсіі “Пад зоркай Навагрудка” і “Дарогай замкаў” https://viapol.by/belarus.htm |
